Mali poligloci – czy nauka języków od najmłodszych lat ma sens?

Coraz częściej rodzice myśląc o przyszłości swoich dzieci zaczynają planować ich edukację od najmłodszych lat. Posyłanie malców do profilowanych przedszkoli budzi skrajne emocje, jednak inaczej ma się sprawa z nauką języka obcego. Zaznajamianie z nim dziecka może przynieść duże korzyści w przyszłości, trzeba jednak wiedzieć kiedy i jak zacząć, aby uzyskać oczekiwane rezultaty.

Nauka symultaniczna, czyli jak być wielojęzycznym?

Wielojęzyczność oznacza, że dana osoba swobodnie posługuje się kilkoma językami. W przypadku dzieci taka sytuacja często ma miejsce, gdy rodzice pochodzą z różnych krajów i posługują się odmiennymi językami, lub gdy jednojęzyczna rodzina mieszka za granicą. Możliwym jest jednak także, aby dwujęzycznym było dziecko np. dwójki Polaków mieszkających w Polsce. Aby tak się stało, trzeba spełnić kilka warunków:

1. Maluch musi zostać wystawiony na kontakt z językiem obcym jeszcze przed ukończeniem trzeciego roku życia.
2. Musi to być kontakt częsty i regularny – co najmniej kilka godzin tygodniowo (w kilku sesjach po minimum jednej godzinie).
3. Ważna jest też forma tego kontaktu. Okazuje się, że nie wystarczy włączyć dziecku bajkę, czy piosenki – istotnym jest, żeby również rodzic w tym czasie zwracał się do dziecka w danym języku, co więcej, bez „przerywników” po polsku.

I tu może pojawić się pierwsze z ograniczeń: czy my sami znamy dany język dość dobrze, aby w sposób ciągły komunikować się z dzieckiem w tym języku? I czy nasza wymowa, oraz akcent, są wystarczająco dobre (bo musimy pamiętać, że najprawdopodobniej dziecko „przejmie” je od nas)?Sprawa dodatkowo komplikuje się, jeśli chcemy uczyć naszą pociechę więcej niż jednego języka obcego. Co prawda dziecko nie powinno mieć z tym problemów, ale wymaga to od nas sporych umiejętności i poświęcenia znacznej ilości czasu.

Stare, sprawdzone metody
Nie martwmy się jednak, jeśli nasz kilkuletni maluch nie jest wielojęzyczny – nie znaczy to, że w przyszłości nie będzie znał języków obcych, czy nie zostanie poliglotą. Języka można się nauczyć w każdym wieku, choć prawdą jest, że im jesteśmy starsi, tym trudniej będzie to osiągnąć. Dlatego też warto pomyśleć o rozpoczęciu nauki już w wieku przedszkolnym, zwłaszcza, że dzieci są wtedy bardzo ciekawskie i traktują to jako zabawę. Dobrze jest także przyzwyczajać nasze kilkuletnie pociechy do dźwięków języka obcego. „Dzięki osłuchiwaniu dziecko uczy się rozróżniania akcentów”- podkreśla założyciel nowojorskiego Seminarium Językowego dla dzieci -François Thibaut . 

A kiedy dokładnie zapisać malca na lekcje? To już kwestia indywidualna. Przede wszystkim dziecko musi wystarczająco dobrze komunikować się w języku rodzimym – nie chodzi oczywiście o doskonałą znajomość polskiego, ale o odpowiednią, by porozumieć się z nauczycielem. Niezwykle ważne jest też nastawienie malucha. Jeśli nie będzie on przekonany do nauki języka, wtedy możemy go jedynie zniechęcić na wiele lat. Nie zmuszajmy swoich pociech do niczego i obserwujmy, czy lekcje faktycznie się im podobają, bo tylko wtedy możemy liczyć na pozytywne efekty.

Ile języków na raz?
Na to pytanie trudno jednoznacznie odpowiedzieć. Z badań naukowców wynika, że dzieci nie mają problemów z nauką kilku języków obcych jednocześnie. Musimy jednak pamiętać, że wiąże się to z pewnymi kosztami, a także zajmuje czas, dlatego czasem lepiej skoncentrować się na jednym języku, niż uczyć się kilku po trochę. Warto też dokładnie zastanowić się, dlaczego chcemy uczyć dziecko wielu języków od najmłodszych lat – a pobudki mogą być skrajnie różne. Jeśli to kwestia np. pochodzenia rodziny, to sprawa jest zrozumiała, lecz gdy chodzi wyłącznie o spełnianie naszych ambicji, lepiej poważnie się nad tym zastanowić – wszak dobro dziecka powinno być na pierwszym miejscu. Może być też tak, że chcemy zapewnić dziecku lepszy start na przyszłość, ale, powiedzmy sobie szczerze, kto z nas trzydzieści lat temu przewidywał, że jednym z najbardziej „opłacalnych” dziś języków stanie się mandaryński? Ciężko zgadnąć co będzie, dlatego kierujmy się przede wszystkim dobrem naszej pociechy i nie zmuszajmy jej do rzeczy, które z perspektywy czasu mogą okazać się jedynie fanaberią. We wszystkim warto zachować umiar oraz rozsądek, i nie inaczej sprawa ma się z nauką języków obcych.